Claudia Care Center - Slachtoffer van narcistisch misbruik

De kans op narcistisch misbruik is extra groot als je last hebt van codependentie. Waarom? Eenvoudigweg omdat een codependent en een narcist elkaar goed aanvullen. De een – de codependent – wil geven en helpen en maakt de ander belangrijker dan zichzelf. De ander – de narcist – zet zichzelf centraal en ontvangt en bepaalt het liefst. Een perfecte match zou je denken. Maar nee. Deze relatie heeft geen happy end, integendeel: het is een format voor emotioneel misbruik.

In het begin lijkt alles rozengeur en maneschijn. Alles kan, alles mag en jullie zijn één. De narcist vindt alles leuk wat jij leuk vindt en begrijpt je helemaal. Jij hebt totaal niet door dat hij jou alleen spiegelt en met je meepraat, en niet écht jouw soulmate is. Jij bent ervan overtuigd dat je de ware – jouw prins of prinses op het witte paard – gevonden hebt. Al weet je van binnen dat het te mooi lijkt om waar te zijn, tóch val je als een blok. De red flags negeer je. Je praat ze goed of rationaliseert ze weg. Het leuke verdwijnt al snel en in plaats van complimenten krijg je steeds meer kritiek. In eerste instantie is je omgeving gecharmeerd van je partner, maar al snel niet meer. Je partner kraakt hen ook af. Soms al vrij vlot in de relatie. Hij vertelt jou hoe lief en zorgzaam jij bent en hoe iedereen jou misbruikt. Dat hij dat juist zélf doet (of hetzelfde doet), zie je niet. Ook niet als je omgeving je probeert te waarschuwen. Je raakt geïsoleerd en de relatie staat centraal in je leven. Ook als je leugens en bedrog ontdekt, blijf je doorgaan. Je partner is allang niet meer zo flatteus. Integendeel. Er deugt nog maar weinig aan je. Hij manipuleert je, vaak zonder dat je er erg in hebt, en hij is niet aanspreekbaar op zijn gedrag. Hij noemt jou: overgevoelig, paranoïde of gewoon te emotioneel. Telkens als je er zat van hebt, start hij een actie om je te paaien. Als jullie uit elkaar gaan, doet hij er alles aan om je terug te winnen. Maar zodra je teruggaat, is alles snel bij het oude. Als hij jou verlaat voor een ander, dan lijkt het vaak alsof je nooit bestaan hebt. Hoe het ook afloopt, na een relatie met een narcist blijf je zitten met een heel scala aan klachten.

Het verlaten van de partner op zich is niet voldoende om de trauma-band te verbreken en het herstelproces te starten. Overigens is niet ieder slachtoffer van een narcist ook codependent. Al komt deze combinatie vaak voor, ook gezond gehechte mensen kunnen een relatie met een narcist krijgen. Wel ontmoeten ze de narcist in kwestie veelal in een periode waarin ze kwetsbaar zijn. Bijvoorbeeld na een verhuizing, scheiding of de dood van een naaste. Kenmerkend is dat de narcist opbloeit in de relatie, terwijl het met de partner langzaamaan steeds slechter gaat. Het mooiste beeld is dat van een verwelkende roos. Op het laatst ben je alleen nog een kale steel met doorns.

Het kan zijn dat je in een gezin bent opgegroeid met een narcistische ouder (of ouders). Narcistisch misbruik is dan een diepgeworteld jeugdtrauma. In dat geval trek je in de loop van je leven naast liefdespartners ook vrienden en/of collega’s aan met narcistische trekken of pathologie. Dit kan het nog lastiger maken om zelfstandig te herkennen dat je vastzit in een patroon van misbruik. De kans dat je alle schuld bij jezelf neerlegt, is groot, want je bent letterlijk omringt door narcisten die allen met hun vinger naar jou wijzen.

Mensen zonder specifieke kennis van narcisme en narcistisch misbruik, hebben geen idee wat er speelt. Zo kan de emotionele mishandeling jaar in, jaar uit doorgaan. Zelfs professionele hulpverleners zien vaak niet wat er werkelijk aan de hand is. Ze denken dat het probleem ligt bij het slachtoffer, omdat de symptomen zo duidelijk lijken. Hoe langer het misbruik voortduurt, hoe gestoorder het slachtoffer lijkt. Maar je kunt narcistisch misbruik herkennen. Zoals een spoorzoeker aan de sporen ziet welk wild er op het pad gelopen heeft, zo zie je aan de sporen die een narcist op het slachtoffer achterlaat dat er sprake is van narcistisch misbruik. Zelfs zonder de partner in kwestie ooit gezien te hebben. Mits je weet waarop je moet letten.

Er zijn verschillende gradaties van narcistisch misbruik. Alle Cluster B-persoonlijkheidsstoornissen hebben een narcistische component. Tot deze groep behoren naast de narcistische persoonlijkheidsstoornis ook de borderline, theatrale en antisociale persoonlijkheidsstoornis. Bij de laatstgenoemden, beter bekend als sociopaten en psychopaten, is het misbruik extremer van aard en is er vaak sprake van sadisme. In deze categorie zien we ook vaker fysiek en seksueel misbruik in combinatie met het emotionele misbruik. Borderline heeft ook weer specifieke eigen kenmerken.

In Voorbij het Narcisme beschrijft Mjon van Oers alle verschillende uitingen en gevolgen van narcistisch misbruik in detail. Hier benoemen we alleen kort de symptomen die slachtoffers van alle pathologische narcisten gemeen hebben.

EMDR bij narcistisch misbruik

Het onderwerp van narcistisch misbruik is helaas nog steeds een actueel thema, en het kan een enorme impact hebben op het leven van degenen die hiermee te maken hebben. Als je zelf slachtoffer bent van narcistisch misbruik, of als je iemand kent die hiermee te maken heeft, kan het moeilijk zijn om te begrijpen wat er precies aan de hand is en hoe je hiermee om kunt gaan. In dit artikel bespreken we wat narcistisch misbruik precies is, wat het met je kan doen en hoe EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) kan helpen bij het verwerken van deze traumatische ervaringen.

Wat is narcistisch misbruik?

Narcistisch misbruik is een vorm van emotioneel misbruik waarbij een persoon met een narcistische persoonlijkheid anderen manipuleert, vernedert en misbruikt om hun eigen behoeften en doelen te behalen. De narcistische persoon heeft een enorme behoefte aan aandacht en bevestiging, en zal daarom alles doen om zichzelf in het middelpunt van de belangstelling te plaatsen. Dit kan leiden tot een patroon van gedrag waarbij de narcistische persoon anderen bewust pijn doet, of ze nu emotioneel, fysiek of financieel benadeelt.

Wat zijn de gevolgen van narcistisch misbruik?

De gevolgen van narcistisch misbruik kunnen enorm ingrijpend zijn, en kunnen leiden tot lange-termijn emotionele en mentale gezondheidsproblemen. Sommige van de mogelijke gevolgen van narcistisch misbruik zijn:

• Angst en depressie: Slachtoffers van narcistisch misbruik kunnen lijden aan ernstige angst en depressie als gevolg van het constante gevoel van onveiligheid en onzekerheid dat ze ervaren.

• PTTSS (posttraumatische stressstoornis): Narcistisch misbruik kan leiden tot PTTSS, een ernstige vorm van trauma dat kan leiden tot flashbacks, nachtmerries en andere emotionele en mentale gezondheidsproblemen.

• Lage zelfwaardering: Het constante vernederende en manipulerende gedrag van een narcistische persoon kan ervoor zorgen dat slachtoffers een lage zelfwaardering ontwikkelen, wat kan leiden tot problemen met het opbouwen van gezonde relaties en het behalen van doelen in het leven.

• Problemen met vertrouwen: Slachtoffers van narcistisch misbruik kunnen moeite hebben met het opbouwen van gezonde, vertrouwensvolle relaties, omdat ze bang zijn om weer gekwetst te worden of te worden misbruikt.

• Fysieke gezondheidsproblemen: Het constante gevoel van stress en angst kan leiden tot fysieke gezondheidsproblemen, zoals hoge bloeddruk, hartproblemen en zelfs immuniteitsproblemen.

Hoe kan EMDR helpen bij het verwerken van narcistisch misbruik?

EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) is een vorm van psychotherapie die is ontwikkeld om mensen te helpen bij het verwerken van traumatische ervaringen. De behandeling maakt gebruik van oogbewegingen, aanrakingen of geluiden om de hersenen te helpen de emotionele reacties op een traumatische gebeurtenis te verminderen.

EMDR kan een effectief hulpmiddel zijn voor mensen die worstelen met de gevolgen van narcistisch misbruik, omdat het helpt om de emotionele reacties op het trauma te verminderen en het slachtoffer te helpen om de gebeurtenissen op een gezonde manier te verwerken.

Het doel van EMDR is om het slachtoffer te helpen om de gebeurtenissen op een manier te herinterpreteren die niet langer pijnlijk of angstaanjagend is, zodat ze beter in staat zijn om met de emoties om te gaan en een gezonde manier te vinden om verder te gaan met hun leven.

Vind een goede EMDR therapeut in de buurt

Samengevat: narcistisch misbruik kan leiden tot ernstige emotionele en mentale gezondheidsproblemen, maar er zijn manieren om te helpen bij het verwerken van deze traumatische ervaringen. EMDR is een effectief hulpmiddel dat kan helpen om de emotionele reacties op narcistisch misbruik te verminderen en het slachtoffer te helpen om op een gezonde manier verder te gaan met hun leven. Als je zelf slachtoffer bent van narcistisch misbruik, of als je iemand kent die hiermee te maken heeft, is het belangrijk om professionele hulp te zoeken om te helpen bij het verwerken van deze emotioneel belastende ervaringen.